لذت متن

ذهنم مانند لباس ژنده ی روی بند در باد سرد, بالا و پایین میرود.

رمان از زبان اول شخص است. راوی نحوه صید قزل آلا در آمریکا را با وصف مکان های مختلف ماهیگیری و نیز نشان دادن فرهنگ آن و ذهنیتی که آمریکایی ها درباره آن دارند نشان می دهد.  نهرهای مختلفی که اسم آنها در کتاب آمده همراه با تخیل نویسنده در توصیف طبیعت کنار آنها فضایی زیبا به داستان داده است.            
نثر شاعر گونه براتیگان نثری زیباست. او در قسمت های مختلف رمان از تشبیهات جذابی استفاده کرده است. در برخی قسمت های رمان اسامی تبهکاران آمده که نشان می دهد براتیگان به این قشر از جامعه آمریکا توجهی ویژه دارد. براتیگان ماهی قزل آلا را به دلیل جست وخیز و پرش هایی که از آب می کند به تبهکاران آمریکایی تشبیه کرده که روحی نا آرام دارند و در جامعه مرتکب جنایت می شوند.
از دیگر تشبیهاتی که در رمان به چشم می خورد تشبیه مه به گاز در اتاق گاز است که مجرمان آمریکایی به مجازات می رسند. نویسنده پس از این تشبییه متن داستان را رها می کند و به ذهنیت راوی درباره مجازات تبهکاران در اتاق گاز می پردازد. از دیگر تشبیهاتی که در رمان دیده می شود درباره یک قزل آلای گوژپشت است.
راوی حکایت می کند که قزل آلا هنگام صید شدن به قورباغه شباهت داشت چون او در هنگام صید کردن آن هنوز به درستی متوجه شکستگی پشت ماهی نشده است. وقتی صید ماهی به پایان می رسد با دیدن درست تر آن راوی پی می برد که قزل آلا گوژپشت است. تشبیه جالبی که براتیگان در ادامه این بخش از رمان آورده همانندی مزه قزل آلای گوژپشت به بوسه اسمرالدا می باشد. رمان پر است از تشبیهاتی که برجذابیت آن افزوده و نثر براتیگان را متفاوت کرده است نثری که تخیل خوب وی را نشان می دهد.
زمان اتفاق حوادث در این رمان از بخشی به بخش دیگر با هم فرق می کند و راوی از یک قسمت رمان به قسمت دیگر آن این زمان را تغییر می دهد بدون آن که به ترتیب زمانی حوادث داستان اشاره ای  کند. یعنی ما نمی دانیم آیا آخرین بخش های رمان نسبت به بخش های نخست یا میانی آن زودتر اتفاق افتاده یا دیرتر و این روند بین همه قسمت های رمان  به چشم می خورد.
براتیگان در نگارش این رمان از اصطلاحاتی استفاده کرده که زبان داستان را از نویسندگان معاصرش متفاوت کرده است. مورد دیگری که در این رمان به چشم می خورد توجه نویسنده به اشیاء است. وی با توصیف اشیاء خواننده را به خواندن حوادث داستان برمی انگیزد و می توان گفت که اشیاء در داستان بیشتر ازآدمها اهمیت دارند چرا که براتیگان وصف چندانی از آدمهای داستان نمی کند. 
نویسنده در چند جای رمان زندگی زوج های جوان را توصیف می کند زندگی ای که دوام چندانی ندارد و بعد از گذشت چند سال از هم می پاشد و خواننده با خواندن این رمان به خوبی می تواند زندگی امریکایی را درک کند.
اگر چه صید قزل آلا موضوع اصلی رمان است اما براتیگان در ضمن نشان دادن نحوه ماهیگیری در رودهای آمریکا به نشان دادن نوع زندگی و ذهنیت مردم آمریکا نیز توجه دارد. نویسنده با دقت و وسواس خاصی جزئیات مراحل ماهیگیری را توصیف کرده است. او همچنین آدم های شکست خورده الکلی و لاابالی را به خوبی به تصویر کشیده و به مکالمات روزمره آنها نیز پرداخته است. این آدم ها نقشی در حوادث مهم جامعه ندارند و به حاشیه می روند.
براتیگان نویسنده ای ست که با نقش دادن به شخصیت های داستانش آن طور که همه چیز طبیعی به نظر می رسد ماندگار شده است.
منبع:
صید قزل آلا در آمریکا- ریچارد براتیگان- ترجمه پیام یزدان جو- نشر چشمه- چاپ اول- 1384- تهران.

 

+ نوشته شده در  شنبه ۱۳۸۷/۰۹/۰۹ساعت 6:45  توسط لیلی   |